|
Ja, ’t is waar, in zijn jonge dagen als kwade post-new waver had hij met die grote hoornen bril een beetje de bankbediendelook van de jonge Boudewijn. ‘The King of Belgium’ was dan ook een tijd in de running als titel voor zijn tweede plaat ‘This Year’s Model’ (1978), zijn eerste meesterwerk met nog altijd enkele van de meest gevatte sneren uit de Britse popgeschiedenis. Later haalde de werktitel nog enkele keren lijstjes van mogelijke titels. Een onuitgebracht live-album, opgenomen met The Attractions voor een 200-koppig publiek in september 1977 in de West-Londense pub Nashville Rooms, dook uiteindelijk onder die titel als bootleg op.
Aan het begin van zijn carrière stak Costello wel vaker de draak met monarchen, dictators, troonpretendenten en andere iconen. En tegelijk met zijn eigen imago. Daar kwam toen wel eens een mediarelletje van. Maar achter zijn tijdelijke flirt met het Belgische koningshuis zaten geen kwade bedoelingen. De man die op 25 augustus 1954 geboren werd als Declan Patrick MacManus in de Londense arbeiderswijk Paddington is gewoon altijd dol geweest op woordspelletjes.
Na een tijdje te hebben opgetreden als D.P. Costello, onder meer met de pubrockband Flip City, fluisterde zijn manager Jack Rivera hem een naamsverandering in. Costello mocht hij behouden: dat was een verwijzing naar de meisjesnaam van zijn overgrootmoeder. Zijn vader, een jazztrompettist en orkestleider, had de naam ook al gebruikt. Maar waarom verving hij D.P. niet door Elvis, de grootste rocklegende op de planeet, die op dat eigenste moment toch maar een groteske karikatuur van zichzelf geworden was? D.P. zag er de humor wel van in en vanaf toen was het dus Elvis Costello. Niet veel later was hij de enige overblijvende Elvis.
Zijn eerste muziekopname maakte hij aan de zijde van vader Ross MacManus. Hij speelde drums en deed de backing vocals voor een tv-publiciteitsspot die zijn vader inzong voor R Whites-limonade. De spot en de jingle (‘Secret Lemonade Drinker’) vielen zo goed in de smaak dat hij van 1973 tot begin jaren tachtig werd uitgezonden. Na eerst enkele saaie kantoorjobs moest zoon Costello vervolgens wel wachten tot zijn 22ste voor hij zijn debuutalbum mocht uitbrengen. Maar ‘My Aim is True’ was in 1977 wel meteen een schot in de roos.
De bekende rockcriticus Greil Marcus schreef toen al dat Costello het brein van Randy Newman, de ondoorgrondelijkheid van Bob Dylan, de alledaagse pathos van Buddy Holly en de uniekheid van John Lennon combineerde. En dat alle liedjesthema’s meteen op een hoop lagen: liefde, geld, hoop, status, angst. En dat de bitterheid waarmee de zanger communiceerde authentieker was dan die van elke punkzanger.
Waanzinnig tempo
Al was het toen nog wachten op het album ‘Armed Forces’ en de single ‘Oliver’s Army’ om de definitieve doorbraak te bezegelen. En zo kon hij, een jaar nadat hij met ‘(I Don’t Want To Go To) Chelsea’ nog een fel antifashionstatement had gemaakt, gaan resideren in, jawel, de hippe buurt Kensington And Chelsea.
Het was meteen het startpunt van een decennium waarin Costello in een waanzinnig tempo aantoonde alle genres onder de knie te hebben. Van hoekige new wave vol opgekropte woede en frustratie en rock-’n-roll ging het naar rootsgenres als rhythm and blues, country, soul en folk, bijeengeklutst op één plaat of uitgewerkt op een gestileerder werkstuk, overwegend gevuld met eigen werk, soms ook met covers. Het leverde hem al erg vroeg het koosnaampje ‘de wandelende encyclopedie van de popgeschiedenis’ op.
Toen hij vanaf het begin van de jaren negentig ook nog uitpakte met de violen van The Brodsky Quartet, de jazzgitaar van Bill Frisell en songgoeroe Burt Bacharach aan zijn zij wisten ook popjournalisten het niet meer.
Net als zijn goede vriend Paul McCartney zocht Costello even heil in de klassieke wereld. Hij bracht albums uit met de sopraan Anne Sofie Van Otter, het Metropole Orkest en de London Symphony Orchestra, maar bleef daarnaast met de regelmaat van de klok ook reguliere singer-songwritersalbums releasen en maakte nog een plaat met New Orleans’ R&B-icoon Allen Toussaint, goed voor een vorige passage op Gent Jazz. Tegenwoordig toert hij onvermoeibaar de wereld rond in diverse configuraties. In Gent brengt hij vanavond een set die kriskras zijn carrière overloopt, aangevuld met de beste nummers uit zijn jongste studioalbum ‘The National Ransom’ (2010).
Ook persoonlijk gaat het Costello voor de wind. Na het stranden van zijn tweede huwelijk met Pogues-bassiste Cait O’Riordan hertrouwde hij in 2003 met de Canadese jazzpianiste en -zangeres Diana Krall, die precies een week geleden nog op het podium van Gent Jazz stond en hem de trotse vader maakte van een tweeling.
Wij zagen het echtpaar in het Apollo Theatre in Harlem, NY ooit een versie brengen van de jazz standard ‘Makin’ Whoopee’. Costello ging toen het duel aan met Elton John, een vriend van de familie, die hem samen met Krall waarschuwde voor de valstrikken van het huwelijk. Het optreden paste in een opname voor de tv-show ‘Spectacle: Elvis Costello with…’, waarin de zanger spreekt en duetten zingt met beroemdheden als Lou Reed, Bill Clinton, Herbie Hancock, Bono en Bruce Springsteen. Omdat hij die dag zijn vrouw had uitgenodigd, had hij uit deontologische overwegingen Elton John ingehuurd om zijn rol als gastheer over te nemen. Maar uiteindelijk ging hij toch met zijn vrouw op het podium staan.
Ter afsluiting toch nog even vermelden dat voor de plaat ‘Secret, Profane and Sugarcane’ (2009) de aan James Ensor refererende titel ‘Henry and Howard’s Last Entry Into Brussels’ circuleerde als werktitel. Hij kan het blijkbaar niet laten. Zullen we hem vanavond dan toch maar even die kroon laten opzetten?
Vanavond sluiten Elvis Costello & The Imposters sluiten Gent Jazz af.
www.gentjazz.be
| 
